CON ĐƯỜNG CŨ...PHẦN 9

Con đường cũ (Phần 9)

LƯU NHƠN NGHĨA

          Đối diện dãy phố trên, bắt đầu từ hướng Tây, trước là tiệm củ Chón, sau là trạm xăng củ Út tôi, bên cạnh tiệm hia Cuôn, tiệm Nam Châu bán cà phê hủ tiếu, mỗi lần ăn hủ tiếu, ông luôn luôn múc cho tôi thêm miếng xương, khen tôi hiền. Con một là thằng Cái, mập trắng như bột, uống rượu be bét tới chết. Tiệm đã đổi chủ, 2 căn liền trả lại cho chủ cũ là chế Tin Hiên, kế là tiệm bi da của thầy Ký Lỹ, rồi tiệm hớt tóc chú năm Hào ....

          Rẻ phải là dãy phố người Tiều, bây giờ ít ai nhớ, khoảng 5 căn. Từ phía Đình (ngày nay là Công viên), căn đầu tiên, hình như là cơ sở Cao Đài, sát bên là căn gia đình tôi mướn ở một thời gian ngắn.  Lúc đó, khoảng năm 1945, bên nhà có dì Năm, dì Tư, má thằng Xăng, lúc đó cả xóm chỉ có mình tôi là con nít, được hàng xóm thương và chọc tới khờ, “chú tửng từng tưng, gặp chị bán gừng, ni nả nị ơi ..”, tôi bị chọc tới muốn khùng. Thêm nạn bị đám con nít chạy theo coi 2 ống chân ốm như ống sậy, đứng không vững. Ở nhà, chỉ nói tiếng Tiều. Tới nhà thầy Cai Bu (hạ sĩ cảnh sát), người Miên, rất hiền, có bà vợ nhỏ người Việt, lâu lâu, bà bị ông đánh, la khóc, chửi liên hồi chỉ  có một tiếng," ĐM mầy ....".

          Con đường trước nhà chạy thẳng tới ngôi Đình dùng làm trường học, thầy giáo Thừa, thầy giáo Chấp, chỉ có tới lớp Ba, năm 1954 mới có lớp Nhì. Trước nhà tôi, là dãy phố, nhớ có củ Xu, củ làm thịt trăn. Con trăn bị 2 người kéo dài, củ dùng dao cắt đầu trăn, rạch bụng trăn, lột da, dùng đinh căn da trên tấm ván, phơi khô bán đi đâu không biết. Thịt trăn bán ngoài chợ. Thịt trăn bằm xào sả là món ăn quen thuộc thời đó. Thời chiến tranh chống Pháp, Nhựt cũng đến xứ tôi. Người ta sợ súng lắm. Nghe tiếng súng, nhà đóng cửa, nhìn qua khe cửa, thấy mấy người lính Miên khiên xác 1 thanh niên, mặc quần xá lỏn, trắng trẻo, đầu ngả quặt về phía sau, vừa bị bắn chết, bây giờ còn sợ. Gia đình ông già tôi nhờ có giấy Minh Hương, mang insigne cờ Tàu trên ngực, nên Tây để yên, Miên không đụng chạm, bình an.

            Bên hông ngôi Đình là nhà ý năm Tăng, cháu ông Quận Sóc, sau làm đồn Quân cảnh. Ý Năm Tăng rất đẹp, Tàu lai Miên, bà có chồng, con là thằng Thi học chung lớp, sau lại lấy ông Docteur Tây, có đứa con lai. Trước nhà có cây bông điệp ta, (loại bông vùng nầy người Miên dùng cúng Phật). Một buổi trưa, tôi đang đứng say sưa ngắm những chùm bông điệp, ý Năm bước ra nạt, “bộ muốn ăn cắp  ‘mẽn cầu’  hả”. Tôi cụt hứng lủi trốn mất, chỉ sợ tới tai ông già thì no đòn. Xin lỗi ý năm Tăng, tôi chỉ ngắm bông điệp, đâu có ý định ăn cắp “mẽn cầu” của  ý, oan quá , chỉ ngắm bông mà bị mang tiếng ăn cắp.  Ngày nay, tôi mua được cây điệp ta (dwarf poinciana) trồng  bên hàng rào sau nhà để nhớ quê. Cùng dãy nhà ý Năm Tăng có dãy phố cũng một kiểu, nhưng tôi không nhớ chủ. Mặt ngôi Đình hướng về bờ sông. Sau đình có sân rộng, có ông Tà (ông thần Miên) bằng đá ngồi dựa  gốc me.   Nhờ ông mà bọn học trò không dám chơi ăn gian, khi không giải quyết được chuyện gì đó, bọn học trò thách nhau " thề ông Tà bẻ cổ ", đứa gian không dám thề.

       Sau trường là "Nhà Việc ", trụ sở Hành chánh, tường bằng đá núi, nay vẫn còn, trước Nhà Việc, nối liền với sân sau trường thành khu đất trống dành cho việc lễ lạc, diễn binh, nhảy bao, cạp chảo, vào dịp lễ 14-7 Pháp.

          Theo đường trước Nhà Việc đi thẳng về hương Bắc, hướng ra Châu Đốc, có căn nhà thầy Giáo NOL, mặt tiền rộng, tường bằng đá núi, thầy hay "Thơ Bun", làm phước, bố thí cho người nghèo theo phong tục Miên. Kế bên là tiệm hàn. Đối diện cũng có dãy phố, tôi cũng từng ở đó thời gian ngắn. Cạnh là nhà Thầy Thông giây thép, có hai người con, anh Đạt và anh Hiển. Tôi đang chơi, anh Đạt mua bánh bèo, tôi ngó miệng, anh nói " ăn mậy ", tôi bóc bánh ăn, anh dùng tăm xỉa răng ghim ăn sạch sẽ. Cám ơn anh Đạt, mà có gặp anh đâu mà cảm ơn.

      Sau Nhà Việc là xóm Miên, nhà sàn xưa, cột cây sao người ôm không giáp, có ông Quản Nghét, hiền. Sau 75, nhà bị dở mất hoàn toàn, mất luôn xóm cũ.