CON ĐƯỜNG CŨ ..PHẦN 1

Con Đường Cũ

Lưu Nhơn Nghĩa

Con đường cũ (Phần 1)

LƯU NHƠN NGHĨA

   Cuối năm 2000, sau khi bà già tôi mất, không còn ai phải lo chăm sóc, 7 tuần Hè vô công rổi việc, tôi nổi hứng bất ngờ, về Việt Nam thăm quê cũ sau 25 năm, vừa chuẩn bị đất đai mang tro cốt bà về chôn bên ông già cho tròn ý nguyện người quá cố. Xa xứ bầm dập đã quen, kỹ niệm cũ phai dần, nên lần đầu tiên trở lại quê không thấy nôn nóng và hứng thú như chuyến đi Thailand.

       

   Chuyến xe đò rẽ vào Ngả ba Lộ Tẽ mà tôi chưa hoàn toàn tỉnh ngủ, nhớ xưa chỗ nầy, xe đậu lại khá lâu chờ thêm khách, tiếng rao "ấu đây, bánh tét đây". Cánh đồng nổi nước bị nhà cửa hai bên đường che mất. Đường trải nhựa  êm, ít bụi, hành khách không ai quen. Tôi cố gắng tỉnh táo vô vọng tìm chiếc Xáng chìm  ngày nào. Xáng đã đi, không chờ tôi về hội ngộ một lần tâm sự. Xe qua khỏi cầu 13, xa xa mấy cây thốt nốt bên kia bờ kinh vẫn đứng thành hàng, nhọc nhằn chịu đựng, lá rũ, không than van. Con đê không còn, nhà cửa san sát. Xa xa, quê tôi kia rồi.

   Mỗi lần về quê, thấy những  mái ngói rêu xanh, nao lòng. Cả vùng chợ quê biến đi đâu rồi, nhà cửa xây hỗn tạp, bon chen, so le cao thấp. Từ bến xe, tôi vất vả với  hành lý trên lưng, trên hai tay, không ai nhìn ra ai. Tôi lầm lũi đi.

   Tôi đi thẳng về nhà cũ, căn nhà che chở tôi thời thơ dại, bao nhiêu kỹ niệm, ngày nay nhà đã đổi chủ, cất lại. Trên balcon treo cây cờ đỏ, nhớ xưa (lại nhớ xưa lẩm cẩm), chỗ đó là lá cờ vàng, lá cờ tam sắc, lá cờ Tàu của Đài Loan bây giờ. Người chủ  trẻ nhìn tôi dò xét , rồi chợt la lên" Củ, củ về hồi nào vậy "  “Ừ, Củ mới về tới”.

Thiếu tiểu ly gia đại lão hồi,

Hương âm vô cải phát mao tồi,

Nhi đồng tương kiến bất tương thức,

Tiếu vấn khách tùng hà xứ lai?

(Đường thi. Hạ Tri Chương)

   Chợ quê xưa chỉ còn đọng trong trí, trước mặt ta là những bóng ma. Anh em bà con tới vây quanh, ngạc nhiên như nhìn con quái vật, hỏi không kịp trả lời "về hồi nào, sao không cho biết để bao xe lên đón? .."

   Băng qua khu chợ búa, mua vài củ khoai mì dẻo của một bà Miên  ăn tạm vài củ khoai mì nóng dẻo, ủ trong lá chuối, đựng trong thúng, suốt đêm đi xe đò ngủ quên ăn. "Chờ lại tiệm hủ tiếu ăn ..", bộ biết ăn khoai mì hả "Ê ----tao có răng nghe", biết xài tiền VN không? Ê ---- , tao biết chữ nghe, "kêu xe lôi về, Ê ----, tao có chưn nghe.." Việt kiều  mầy quên tiếng Việt sao chửi thề nhiều quá vậy?"

   Tôi tìm ngay ngôi trường cũ, đó nguyên là cái Đình thờ Thần Hoàng. đình xưa thời tôi còn học lớp Đồng Ấu, Dự bị, Sơ đẳng với thầy giáo Chấp, cột và song đình bằng gỗ cây sao. Nghe kể lại, lúc phá đình, có tổ chức lễ Thắng Thiên, "Thằng Trời mầy hãy xê ra, để cho Thuỷ Lợi đứng ra làm trời "Còn đâu tiếng đánh vần buổi trưa hanh nắng, tiếng thầy nhịp roi trên bàn, miếng khoai mì tương. Ông Tà bằng đá dựa cây me nằm lim dim chờ thằng nào chơi ăn gian thề thì bẻ cổ nó, ông Tà về trời, cây me thành đất. Tất cả còn lại công viên cỏ mọc lún phún, đó đây rải rác bao plastic...

   Quay nhìn lại đầu kinh, Kinh Tri Tôn, đào từ thời Tây đầu thế kỷ 20, còn nghe tiếng xình xình của những chiếc tàu Lồng cu và xà  lan sắt. Đám lính Commando Ma rốc say rượu quậy phá các tiệm bán rượu Con Cọp, nước kinh mùa mưa lên ngập đường mương, trẻ con  câu được cá sặc, ghe chở nồi đậu bên xuồng trầu, nhớ Ý (dì) Năm, chèo xuồng trầu cau từ Mỹ Đức vào bán. Những cây me keo bên bờ kinh bị đốn từ lâu, bầy quạ  đen tinh quái không còn chỗ đậu.